زنان مبارز و باشهامت افغان!
۸ مارچ روز گرامی داشت مبارزه زنان جهان برای ساختن دنیایی بهتر است که هر ساله توسط زنان و سایر نیروهای مترقی در سراسر جهان جشن گرفته میشود. نیروهای مترقی یک صدا باهم خاطره شکوهمند جنبشی که توسط کلارا زتکین و دیگر فعالان جنبش کارگری و کمونیستی در سال ۱۹۱۰ بنیانگذاری شد، را گرامی میدارند.
جنبشی مترقیای که با اهداف برابری و رفع تبعیض جنسیتی و طبقاتی –پا گرفت، بهتدریج راه خود را در سراسر جهان و با استقبال کم نظیر زنان باز کرد؛ و از اروپا تا آمریکای مرکزی و لاتین، از آسیا تا آفریقا، گسترش یافت و دستاوردهای مهمی را به همراه داشته است، از جمله این دست آوردها میتوان اشاره کرد به: بهبود شرایط کار برای زنان، کاهش نابرابری حقوقی بین زنان و مردان، کاهش نرخ بیسوادی زنان و رشد آموزشهای تخصصی آنان، تصدی مشاغل مهم اجتماعی اقتصادی و سیاسی، تقویت و همبستگی میان زنان کشورهای مختلف جهان از طریق کنگرهها و نشستهای جهانی، برنامه ریزی برای توانمند سازی زنان، گسترش گفتمان انواع خشونت علیه زنان و محکوم کردن هر نوع خشونت علیه آنان، افزایش نقش زنان در مبارزه برای صلح، محیط زیست و برای رفع معضلات اجتماعی – تشکیل و گسترش اتحادیهها و نهادهای غیردولتی در دفاع از حقوق زنان و سازمان دهی مبارزات آنان و نه تنها زنان بلکه در رابطه با حقوق کودکان، اقلیتهای جنسی و نژادی و دینی و مبارزه برای داشتن حق زنان بر بدن خویش، دستاوردهای عظیمی هستند که شرایط و زمینه برای رسیدن به دنیایی بهتر و انسانیتر را هموار میسازند.
اما واقعیت این است که هنوز تا دستیابی کامل به موارد فوق و برابری جنسیتی و رهایی زنان از ستم طبقاتی- جنسی در سرتاسر جهان، راهی بس دراز در پیش است. مخصوصاً در سالهای اخیر که نظام سرمایه داری بحران خود را بیش از پیش بر دوش زنان گذاشته و آسیبپذیرترین قربانیان نئولیبرالیسم را زنان تشکیل میدهند و در نتیجه ما شاهد سختتر شدن زندگی و فقر بیشتر زنان در سراسر جهان بهخصوص در افغانستان خشونت علیه آنان هستیم. بهعلاوه بحران سلامتی، کرونا، نیز سبب تشدید این موارد علیه زنان شده است.
مبارزهی تاریخی ِ زنان برای کسب ِ حقوق ِ برابر انسانی، یک «انتخاب» برای زنان نبود؛ بلکه زنان «مجبور» به کسب ِ آن حقوق بودند. در نظام ِ طبقاتی، برخورداری ِ افراد از حقوق اجتماعی و اقتصادی، نسبت مستقیم دارد با برخورداری ِ مادی ِ آنها. یعنی در این نظام، هرقدر امکان ِداشتن و حفظ کردن و توسعه دادن ِ «قدرت اقتصادی» بیشتر باشد، امکان ِ برخورداری از قدرت سیاسی و اجتماعی نیز بیشتر میشود. بنابراین، زنان بهمحض ِ تسلط بر منابع مالی ِ جامعه، به منابع ِ سیاسی و اجتماعی بیشتری نیز دست یافتند.
امسال در شرایطی به پیشواز روز جهانی زن میرویم که بیش از دو سال از پاندمی کرونا میگذرد و بورژوازی جهانی علیرغم دسترسی انسان به امکانات و پیشرفت علم و تکنولوژِی در مقابله با چنین مصائبی، بیش از هر دورهای بیلیاقتی و ناتوانی خود را در اداره جامعه و حفظ سلامتی مردم نشان داده است. در جهانی که جان انسان بهسادگی قربانی سود سرمایه میشود، ستم بر زنان نمیتواند ریشه کن شود. پاندمی کرونا و بحران سرمایه داری نه تنها بیکاری و فقر گستردهتری را به مردم محروم جهان تحمیل کرد، بلکه فشار ناشی از این اوضاع به اعمال خشونت بیشتر علیه زنان و افزایش آزار جسمی و جنسی علیه آنان در خانواده و محل کار شده است.
در میهن عزیز ما از هشتم مارچ روز بینالمللی زن برای بار نخست در سال ۱۳۴۸ خورشیدی به ابتکار سازمان دموکراتیک زنان افغانستان تحت رهبری بانوی مبارز و چهره درخشان مدافع حقوق زنان و مادر جنبش ترقیخواهی افغانستان زنده یاد دوکتورس اناهیتا راتبزاد در شهر کابل طی یک گردهمایی گسترده تجلیل به عمل آمده است که از آن روز تا کنون این تجلیل ادامه دارد.
زنان افغانستان در طول سدهها در راه استقلال، آزادی، سعادت و خوشبختی مردم، ترقی و تعالی کشور، حاکمیت قانون و توسعه نهادهای دموکراتیک مبارزات قهرمانانه و شجاعانه به عمل آوردهاند، و اما با تأسف که هم اکنون زنان کشور تحت شرایط ناگوار زندگی دارند و متحمل رنج و محنتهای زیادی میباشند. در افغانستان تا هنوز حضور زنان در بیرون از منزل امنیت فیزیکی، اجتماعی و روانی ندارد، زن و خانوادهاش را به خطر مواجه میسازد، هنوز نهادهای امنیتی و قضایی افغانستان برای مراجعه زنان امن نیستند، برخورد تبعیض آمیز جنسی باز نان و زندانی شدن زنان بیگناه تصاویر تلخی از وضعیت زنان افغانستان میباشند. افکار و گروههای زن ستیز و افراط گراِ چه شامل حکومت و یا بیرون از حکومت به گونه سیستماتیک و مرتب زنان افغانستان و آزادیهای مدنیشان را هدف قرار میدهند. جایگاه و نقش گروههای سیاسی افراطی در منطقه و عوامل مختلف بیرونی بر روند جنبش دموکراتیک زنان افغانستان تأثیرات سوء بجا میگذارد.
برای بهبود وضعیت اجتماعی زنان و حضور مناسب آنها در نهادهای ملی و بینالمللی افغانستان به اتخاذ تدابیر عملی جامعه بینالمللی سازمانهای حقوق بشری مدافع حقوق زنان نیازاست. اگرچه تحقق خواستهای برحق زنان ارتباط عمیق با تحولات اجتماعی، تأمین صلح و محو فشار و ظلم، توسعه و دموکراسی و تقویه پایگاه اجتماعی، حکومت پاسخگو و وفادار به آرمانهای مردم میباشد اما در شرایط کنونی افغانستان ضرورت است تا قانون محو خشونت علیه زنان هرچه زودتر تصویب و نافذ گردد، تدابیر اضافی غرض توسعه خدمات حمایوی طفل و مادر اتخاذ گردد و شرایط تعلیمی و تربیتی دختران در همه نقاط کشور بهبود پیدا کند؛ در مورد استخدام زنان در مؤسسات و ادارات دولتی و حمایت فیزیکی آنها در محیط کار و جامعه نهادهای حفاظت از قانون توجه هرچه بیشتر به عمل آید.
مقاومت قهرمانانهی زنان افغانستان در تقابل با توحش طالبان و علیه مماشات دولتهای امپریالیستی، نشان میدهد که جنبش آزادیخواهی زنان در خاورمیانه از جمله در افغانستان از ظرفیت بالایی برخوردار است و همراه با جنبش کارگری و دیگر جنبشهای آزادیخواهانه با به میدان آمدن نیرویهای ملی و مترقی و زحمتکشان میتواند چشم انداز آیندهای روشن، آیندهای عاری از ستم و تبعیض و نابرابری را برای زنان امکان پذیر نماید.
روز خجسته هشت مارچ این جشن فرخنده همبستگی زنان و ارج گزاری به مقام والای زن زحمتکش را به همه زنان غیور افغان در داخل و خارج از کشور عزیز ما افغانستان تبریک و تهنیت عرض میدارم و به امید آن روزی که خشونت، تعصب و اذیت و آزار در حق زنان کشور ما جایش را به حرمت، محبت و احترام به مقام والای زن واگذار نماید.