بنابر فراخوان شورای سراسری زنان افغان واتحاديهء انجمنهای افغانها درهالند، به تاريخ 29 مارچ 2015 همايش داد خواهی وتقبيح حادثه وحشتناک قتل وسوزندان فرخندهء شهيد در شهر آرنهم کشور هالند بر گذار شد، در کار همايش بيشتر از 350 تن افغانها به نماينده گی نهاد ها، انجمنها، برخی سازمانهای سياسی از جمله حزب مردم افغانستان، نهضت آینده مردم، حزب متحد ملی، حزب توده ایران، جامعه مترقی جهان و شخصيتهای مستقل شرکت داشتند.

سالون همايش که با شعارهايی چون:" ما برای فرخنده داد خواهی مينمايم"، " ما عدالت ميخواهيم"،" مونژ عدالت غوارو"، "جبر وستم در برابر زنان را خاتمه دهيد" و پلات کارتها حاوی تصاوير رقت انگيز حادثه هولناک ستم برفرخنده مزين گرديده بود، آمد- آمد، شرکت کننده گان حوالی ساعت 10 پيش از چاشت شروع و با امضای کتاب دادخواهی از فرخنده در دهليز ورودی وگرفتن پيالهء چای وقهوه ادامه يافت.

همايش ساعت 11:45 با سخنان افتتاحيه ولی محمد شاهپور ريئس اتحاديهء انجمنهای افغانها در هالند درحالی که خانم فرشته خواهر فرخنده نيز در جمع بر گزار کننده گان پيوست، آغاز يافت. وی گفت: "همايش امروزی در تفاهم با شورای سراسری زنان، اجتماع افغانهای هالند و در همسويی با جامعه مدنی افغانستان فرا خوانده شده است"، وی ادامه داد که "وجيبه هر انسان اين سرزمين است که فرخنده را فراموش نکند"، از شرکت کننده ها خواست تا برای 10 ثانيه سکوت وبه روان پاک فرخنده ادای احترام نمايند.

همچنان سهيلا زحمت ريئس شورای سراسری زنان افغان درهالند از تشريف آوری طيف وسيعی از افغانها و شماری از هالندی ها که غرض تقبيح اين عمل نا بخشودنی گردهم آمده اند با سپاسگذاری ياد آور شد. برنامه با گرداننده گی مشترک ولی محمد شاهپور وسهيلا زحمت ادامه داشت.

35 تن از فرهنگيان، مسوؤلان ونماينده های انجمنها ونهاد های همکار وهمسوی اتحاديه وشورا با سخنرانی های داد خواهانه وحقوقی، دکلمه های شعر، صحبتهای عاطفی به زبان های ملی افغانستان وهالندی انزجار عميق خود را از حادثه هولناک شهادت فرخنده بيان و احساس خود را تبارز دادند که با شعار های عدالت خواهی برای فرخنده بدرقه گرديد.

هر گاه بخواهيم خواننده گانی را که در همايش حضور نداشتند، در جريان فشرده رويدادها و سخنان دوستان قرار دهيم نا گزير خواهيم بود، تا با تذکر نام هريک ازسخنرانان اين مأمول را برآورده سازيم:

- داکتر حميرا نگهت دستگير زاده: " دردا به ملتی که فرهنگ خشونت را جاگزين مسالمت وهمزيستی نموده اند، در گذشته ها روی خيابان حتی مادران وپدران نمی توانستند فرزندان شانرا تهديد نمايند، زيرا روحيه جامعه اين بد رفتاری را اجازه نمی داد وعابرين مانع آن می شدند، اما امروز فرخنده را زجر کُش نمودند، اين حادثه ياد آور صليب کشيدن حضرت مسيح است، فرخنده مانند عيسی قربانی شد، اما اين مصيبت از ماست که بر ماست، در نتيجه اين حادثه يکبار ديگر کرامت انسانی زير پا گذاشته شد، اما مرگ فرخنده توانست جامعه مدنی را ازنيروی قوه به عمل درآورد، تحرک خود جوش حمايت از فرخنده بی سابقه وقابل ستايش است". وی يک رباعی خود را چنين خواند:

چه روز تلخ و سیاهی به چشم دنیا بود

چه آشکار دل شهر زیر پا ها بود

دلی که ناله برآورد سنگ خارا بود

زنی که سوخت به آتش میان دریا بود

- داکتر فهيمه پوپل از نهاد زنان افغان از شهر امستردام: بنابر اينکه درهمايش شماری از هالندی ها حضور داشتند، سخنان داکتر پوپل به زبان هالندی ارايه شد که فشرده آن چنين است:" اين مهم نيست که فرخنده جرمی را مرتکب شده بود ويانه، چيزی که مهم است اين است که قتل فرخنده، نقض حقوق بشر است. چنين قتل فجيعی در ملاء عام، درتاريخ معاصر افغانستان بی سابقه است". وی به ادامه گفت: "ماده 28 اعلاميهء جهانی حقوق بشر بيان ميدارد: (که جهت حفظ حقوق اجتماعی افراد جامعه، دولت مسئوليت تأمين نظم اجتماعی را به عهده دارد).

بسياری از مردم اجرای عدالت را در اين مورد تقاضا می کنند، ولی اجرای عدالت را از چه کسانی انتظار دارند؟ از داد گاههای شرعی واسلامی؟ آيا اين منطقی وعقلانی است که از دولت افغانستان خواستار اجرای عدالت باشيم؟ دولت که نه در آن نظم وجود دارد، نه داد گاه ونه حقوق انسانی!"

- داکتر حبيب منگل دسياسی چارو کار پوه: " دفرخندی وژل او سوځول دانسان او انسانیت؛ بشر اوبشریت؛ اسلام او اسلامیت ضد یو نه بخښونکئ جنایت دئ او په دې جنایت کې دښځې عزت اود مورشان او افغانی غوره دودونه په زغرده تر پښولاندې شویدی. دخواشینئ ځای خودادئ چې داجنایت دکابل په زړه کی او دخلکو او دپولیسو مخته صورت مومې. دغې جنایی پیښې یو ځل بیا داحقیقت په ډاګه کړ چې جنایت او افراطیت په هیواد کی بیداد کوي او خلک دډاډمن مصونیت او امنیت څخه برخوردار ندي او دولت دیوې اساسې دندې په توګه دخلکو دفردی امنیت او مصونیت په تامین او ساتلو کې پاتې راغلئ دئ "

- سيده طلوع معاون شورای سراسری زنان افغان درهالند و ريئس انجمن زنان افغان مقيم آندهوفن: " امروز زلزله مرگ فرخنده قهرمان پاک سرشت حتی قامت پامير وهندوکش وحتی سقف آسمان خدا را به لرزه در آورده است. قامت زنان سر زمين درد مند من چگونه اين سنگينی وحشت را بر دارد؟ اولين موج های اين زلزله تن وروحم را گويی همچو شيشه ذره ذره ساخت. آه آه که قلبم می ترقد، نفسم ميگيرد، وجودم يخ بسته است، آه چرا فرخنده؟ چرا فرخنده همجنس وهمدرد وهمزادم اين چنين شد"؟ با نکته جالبی حرفهايش راتمام کرد.

" خطر ناکترين نوع بشر کسی است که فهمش کم واعتقادش زياد است".

- فرشته نوری سکرتر مسوؤل انجمن افغانهای خروننگين: "فرخنده که هيزم شعله های نادانی و واپسگرايی سر زمين من شد، درد ميلونها همچون خودش را به نمايش گذاشت تا مردم افغانستان وجهان بدانند، ما تا کجای با طلاق جهالت ونادانی غرق شده ايم ودر آن دست وپا ميزنيم.

فرخنده امروز فرياد مليونها شهروند زن ومرد افغانستان است که ميخواهند به دنيا بگويند، افغانستان سر زمين افراط گرايی دينی نيست".

- حاجی علی زاده مسوؤل انجمن هزاره ها درهالند:" فرخنده زير لگد های مردان نامرد کشته شد ومن منحيث يک مرد در برابر شما خواهران ومادران خجالت ميکشم، از دولت ميخواهيم که عدالت کند!

جا دارد از 31 تن هموطن ما که به جرم هزاره بودن در بازادشت وشکنجه روحی وروانی قرار دارند، ياد کنيم، ما در کنار داد خواهی از فرخنده رسالت خود ميدانيم که بخاطر رهايی وبرگشت سالم هزاره ها جدو جهد نمايم."

- فوزيه زرين: "نزدهم مارچ برای ما روز ماتم است، روز سلاخی شدن يک زن معصوم است، روز تحقير زن وانسانيت است، در عين حال روز واکنش انسان وبه ويژه زن در مقابل بيداد خرافه پسندان دين فروش است، زنان در اين روز شوک ديدند و بيدار تر شدند."

- کريم تنوير مسوؤل انجمن سينما گران: من اولين کسی بودم که اين حادثه را درفيسبوک نشر کردم، و از همان لحظه تاکنون تحت تأثير همان وحشت ودهشت هنوز قرار دارم.

- عزيزه عنايت شاعرونماينده انجمن زنان افغان درتيلبرخ: وی ضمن ادای تسليت به خانم فرشته خواهر فرخنده قطعه شعری به عنوان" سيل اشک" خواند که مطلع آن چنين بود:

دخت وطن ز ياد تو شبها گريستم

با آه وسوز وناله چو دريا گريستم

چون لالهء بهار عروس چمن شدی

ما در غمت به ماتم وهر جا گريستيم

- شفيق احمدی مسوؤل مرکز فرهنگی عبدالمجيد نجرابی و عضو هيئت اجراييهء اتحاديه: "مرکز فرهنگی نجرابی همگام با جامعه مدنی افغانستان اين عمل زشت را تقبيح ميکند، در تاريخ کشور ما چنين حادثه هر گز رخ نداده است، ع وغ از معامله قدرت هنوز فارغ نه شده اند، آنان تا حال بخود جرأت نه داده اند که از قضيه فرخنده با جديت ياد کنند وجای شرم است."

- پرنيان صديقيان مسوؤل فرهنگی انجمن ميهن ونمايندهء مجله بانو (ناشر انديشه های زنان افغانستان در اروپا): "می خواهم که همبسته گی وهمصدايی خود، انجمن ميهن ومجله بانو را با همايش کنونی که به وسيلهء شورای سراسری زنان افغان درهالند واتحاديهء انجمنهای افغانها درهالند فراخوانده شده اعلام دارم و مانند همهء شرکت کننده گان اين همايش؛ محاکمه ومجازات همه آنهايی را که به قتل فجيع فرخنده دست داشتند، مطالبه نمايم."

- طارق پيکار عضو شورای مرکزی نهضت آينده افغانستان: وی "اعلاميهء نهضت آينده در رابطه با حادثهء وحشتناک سوزاندن فرخنده" را که در رسانه ها متشر شده خواند.

- داکتر علوم اسلامی ذکيه زمان:"فرخنده زن متدين که خودش حافظ قرآن مجيد ومربی ودعوت گر راه حق بود، وی منحيث يک عالم دين خود را مکلف ميدانست که مانع فعاليتهای فريبکاران دين شود وحق را جانشين باطل کند"، وی ضمن ريشه يابی اين فاجعه به فاميل فرخنده اظهار تسليت وتبريک نمود.

- فريد سياوش فعال فرهنگی: "ميخواهم چرا ها را مطرح کنم!640 سال قبل از ميلاد مسالهء خود شناسی وخدا شناسی سوال شد، خدا آن چيزی که آغاز وانجام ندارد، اما آيا در 2655 سال توانسته ايم که خود را بشناسيم، آيا آنچه به ديگران پسند وروا نمی داريم، آيا بخود ما هم روا نمی داريم؟

نقش استعمار، ضخامت سنت وقرائت نادرست از دين دشواری هايی است که تا حال دامنگير ماست. زمانی که دين ميگويم بايد آنرا بشناسيم. محکمه صحرايی در دين نيست، همچنان حرکتهای ما بايد کوکاکولايی و آنی نباشد، بلکه لازم است خرمندانه وپيگير گام بگذاريم.

- رويا منگل: ضمن اظهار همسبته گی وتسليت به زبان پشتو شعر خواند.

- مقيم احمدی مسوؤل کار زار اروپايی حقوق بشر برای افغانستان: ضمن تسليت گفت؛ " اين قضيه دوبعد دارد، دربعد ظاهری آن يک زن مظلومانه به آتش کشيده شد، در بعد ديگرآن يک حادثه وحشتناک بود که سبب جنبش خود جوش جامعه گرديد."

- رنگينه طوفان: به زبان هالندی احساس خود را مبنی بر چگونه گی رويداد و دادخواهی از فرخنده بيان داشت."

- فهيم ضيايی: "در توجيه قضيه توسط خانم سمين حسن زاده وديگر همفکرانش " مرگ انسانيت" را می بينيم" وی قطعه شعر بامداد راخواند.

میان دین و معرفت ما از دین تفاوت زیاد است، پس معرفت دینی، درک ما از دین است و این درک همیشه نسبی است و با گسترش مطالعه ما در دین نظر به زمان افزایش می یابد. اختلافات مسلمانان و تقسیم شان به گروه های فقهی و کلامی و مذاهب جداگانه ناشی از معرفت دینی می باشد.

حوزه سیاست، رفاه جامعه را جستجو می کند. در حالیکه موضوع دین، ارشاد و اصلاح مومنین و تربیت معنوی مومنان میباشد. نوید سیا ست بهروزی و رستگاری در این دنیا، و نوید دین رستگاری در آن دنیا یا آخرت است.

- سانگه صديقی شريفی از تحصلکرده های جوان وهمکار مجله بانو: ضمن اشاره به عوامل ظهور اين واقعه که ناشی ازفشار های روانی واجتماعی چند دهه جنگ ويرانگر وتأثير سئو آن در ذهنيت جوانان ميباشد، اضافه نمود: " اين يک عمل وحشيانه و يک حرکت بربريت در قرن 21 ميباشد که زن ستيزی را ميخواهند به يک فرهنگ مبدل سازند، اما اراده مردم ما طور ديگر است که به خشونت نه ميگويند وعاملان آنرا به محاکمه ميکشانند.

- صبور طوفان هنرمند سينما: بعد از قصه ها وانگيزه های مهاجرت خود وخانواده اش، اضافه نمود که وضعيت با چنين رويداد ها وحشتناکتر شده، حادثه قتل فجيع فرخنده همه ما را تکان داد.

- غفار حميدی:" ما ميدانيم که دستی در پشت پرده است، اميد واريم که صدای مردم به ندای فرخنده همنوا گردد، ما اين ندا را برای ختم بنياد گرايی يک اساس نيک ميدانيم."

- صالحه وهاب واصل، شاعر ومسوؤل کميسيون زنان اتحاديه: همه دوستان مطالب گوناگون گفتند، اما من ميخواهم صدای خفته فرخنده با يک شعر از گلوی خودش بيرون نمايم: او شعر " فرياد خفته در گلوی فرخنده" را به خوانش گرفت.

خداوندا بگير دستم!

منم يک زن، بدست کتلهء مردان بی دانش

به من تهمت همی بندند

محکومم همی سازند، به کفر دين

به آتش سوزی قرآن

بيا مادر بگير دستم

که تنهايم، نجاتم ده

توميدانی وبابايم

که من خود طالب دينم.

- فريدون ابراهيمی:" من به نماينده گی حزب توده ايران اين جنايت هولناک را تقبيح مينمايم وهمبسته گی خود را با حاميان فرخنده اعلام ميدارم"

- زليخا پوپل فعال سياسی: " در اين روز ها همه مرد ها ميگويند که ما خجالت ميکشيم که نام خود را مرد بگذاريم، اين حادثه بود که امروز وجدان ها را بيدار ساخته، اما به اين معنا نيست که همه مردان بد اند، چنانچه ديديم که زنی هم فرخنده را به لگد زد وزن ديگر درمسند پيشداوری فرخنده را محکوم کرد، پس بياييد که از دست دکانداران دين رهايی يابيم."

- غلام سرور فقيری مسوؤل انجمن افغانهای شهر آرنهم: " اين عمل زشت نه جنبه انسانی ونه صبغه اسلامی داشت، ما از اين فاجعه ها در هر زمان داشتيم، اما اين جنايت درمقابل فرخنده توجيه نا پذير بوده ودرتاريخ منحيث يک لکه ننگ باقی خواهد ماند."

- جميله زمان انوری گوينده سابقه دار تلويزيون: ضمن ادای تسليت به خواهر فرخنده، قطعه شعری با اين مطلع خواند:

منم فرخنده ناکام

که افتادم ناخواسته به دام

ز دست مردم نادان

آتش زدند مرا به جان

- بشير حسينی فلمبردار: من که فلمبردار صحنه های پر از وحشت جنگ در سر زمينم ميباشم و حادثه های مدحش راکت، قتل وکشتار وبی خانمانی مردم را در دهه هشتاد وهمچنان چند سال پيش تصوير گر رويداد ها وجنگهای ميان تنظيمی بودم، اما هرگز توانايی ثبت چنين صحنه را بخود نمی بينم، که دربرابر چشمانم يک زن چنين فجيع کشته شود، غم فرخنده تنها به فاميلش تعلق ندارد، اندوه همهء مردم افغانستان است.

من خجل از انسان بودن خويش ام

من خجل ازمرد بودن خويش ام

- ليزا اميری: به زبان هالندی احساس خود رابازتاب داد، اين حادثه وحشتناک همه را تکان داد، حق داده نمی شود، ما بايد حق فرخنده، حق داده نمی شود، يک مرد اگر با سواد باشد، يک نفر است، اما اگر يک زن باسواد باشد، يک نسل باسواد می شود.

- نور الله وثوق شاعر: ضمن تسليت وهوشدار اينکه ارتجاع در کمين است، قطعه های خواند، ازجمله يک رباعی آن:

سراپای تماشا را شکستند

صفای بام رويا راشکستند

تن فرخنده غرق مجمر آتش

قد آيينه نمای ما را شکستند

- کوهستانی: ضمن تقبيح عمل وحشيانه قتل فرخنده ادامه داد:

فرخنده شهيـــــــــد صــــدا ميکند

قطره خون من درجهان گل ميکنيد

به جسد آغشته بخون من قسم کنيد

بيرق آزاده گی را بر قله ها بلند کنيد

- اسماعيل فولاد فعال سياسی:"شنيده ميشود که فاميل فرخنده از کسانی که از وی دفاع ميکند، موانع ايجاد می کنند، از خواهرش که اينجا حضور دارد، تقاضا مينمايم که به خانواده برساند که دفاع از فرخنده دفاع از حق وعدالت است وحالا فرخنده به همه تعلق دارد واين حق را نبايد از حاميان فرخنده سلب کنند. از همين تريبون به حکومت افغانستان ميگويم که کوبيدن، بی ستر کردن و به آتش کشيدن فرخنده نبايد بی مجازات بماند."

- داکتر ستوری احمدی مسوؤل انجمن افغانهای شهر نايميخن: " قتل فرخنده، قتل انسانيت وقتل وجدان است."

- محمد حسن ضمير فعال فرهنگی:" فرخنده دختر افغان است، قتل او ديگر نمی گذارد که جسم ظريف زن زير پا گردد."

- زيبا يارزی عضو هيئت رهبری شورای زنان افغان درهالند: ضمن تسليت وهمبسته گی قطعه شعر خواند:

ای خواهر عزيز، فرخنده شهيد

قربانی حقيقت وسمبول قهرمانی

روح تو شاد باد، نام تو جاودان

اين ديو های وحشی ومحکوم قرنها

- آرين منگل جوان تحصيلکرده: به زبان هالندی حادثه قتل فرخنده را محکوم نمود.

- پوهاند شير آقا جرأت عضو شورای مشورتی اتحاديه: بعد از ادای تسليت به خواهر فرخنده، ضمن ارزيابی مثبت پروسه سازماندهی وفراخوان همايش از نقش رهبری اتحاديه وشورا وسهم شايستهء ناهيد علومی درترتيب وتنظيم برنامه با سپاس ياد آور وگفت: "اين همايش که جهات عاطفی وداد خواهی حقوقی خيلی شايسته سازماندهی شده است، من از صحبتهای محترم منگل صاحب، رهنمايی های زليخا جان، شعر پر عاطفه صالحه جان وهاب واصل، صحبتهای حکيمانه سياوؤش و حرفهای با مهر ولی محمد شاهپور لذت بردم، ازصبور توفان وبشير حسينی که از گذشته وخوبی های آن يادکردند، ما جوانانی دراروپا داريم که بادريغ به دام افراط گرايی افتاده اند، رسالت ماست که برای نجات چنين افغانها کارنمايم. يکبار ديگر به فاميل فرخنده و دراينجا به فرشته جان خواهر وی عرض تسليت وشکيبايی مينمايم. فرخنده به همه ما تعلق دارد وداد خواهی آن وظيفه همه ماست.

عدالت خواهی برای فرخنده خواست ماست

فرخنده به مثابه سمبول آزادی توانست تا وحدت و همبسته گی افغانها را بار ديگر احياء وزنده سازد، زيرا شرکت نماينده گان لايه ها، اقشار وسليقه های گوناگون سياسی دراين همايش به اين حرف مهر تاييد گذاشت.

فرشته خواهر فرخنده: " جای افتخار است که مانند شما خواهر ها و برادرها و مادر ها دارم ومن تنها نيستم که اين آتش به جانم است، بلکه ميبينم که اين آتش داد خواهی از فرخنده در همه جا شعله وراست، ميخواهم ازهمدردی وغمشريکی همهء تان اظهار امتنان نمايم. من از همه شما ميخواهم که قطره قطره خون فرخنده را باز خواست کنيد. از جامعه مدنی افغانستان وشما عزيزان می خواهم که دادخواهی فرخنده را ادامه دهيد، ايستاده گی شما درکنار ما فاميل فرخنده رانيرو می بخشد، اين نيروحتماً از قطره قطره خون فرخنده بازخواست خواهد نمود.

پيام داد خواهانه اين همايش توسط ناهيد صديق علومی سکرتر مسوؤل اتحاديهء انجمنهای افغانها در هالند قرائت وبعد از همه پرسی تکميل شد.

همايش با سخنان تشکری ولی محمد شاهپوراز شرکت وسيع هموطنان وکار فراخوان وسازماندهی و اظهار تسليت به خواهر فرخنده و تفويض کتاب دادخواهی از فرخنده به خواهرش که با امضا های شرکت کننده گان مزين بود به اميد رسيده گی همه جانبه حقوقی وقضايی به پرونده فرخنده و به کيفر رسانيدن عاملان اين جنايت هولناک خاتمه يافت.

گزارشگر: اتحاديه